Wystawa „Frida Kahlo. Życie ikony. Biografia immersyjna” w Art Box Experience.

DUMA!! OBJĘŁAM PATRONAT nad wystawą „Frida Kahlo. Życie ikony. Biografia immersyjna” w Art Box Experience w Fabryce Norblina w Warszawie. Ach, jaka to była przyjemność w szary, deszczowy lutowy dzień z ujemnie zachwycającą pogodą przenieść się do gorącego i kolorowego Meksyku.

W Art Box Experience zawsze mają kapitalne wydarzenia, dlatego z lubością obejmuję nad nimi patronaty (tak jak nad multisensoryczną wystawą „Immersive Monet & The Impressionists”), ale teraz to już przesadzili z kapitalnością i już mówię dlaczego. No to vamos, Moi Drodzy!!

Wieść stołeczna (i słusznie!!) głosi, że uwielbiam Fridę Kahlo, dlatego już raz objęłam patronat nad jej wystawą – mowa o ekspozycji „Kolor życia. Frida Kahlo” w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Druga wieść stołeczna (i słusznie!!) głosi, że wystawy immersyjne nie jako substytut wystawy, tylko jako kolejny – obok albumów czy filmów o artystach – sposób obcowania ze sztuką. Wystawa immersyjna to połączenie filmu, animacji, grafiki cyfrowej, malarstwa i muzyki. Na bogato. Widziałam sporo immersji, w tym dwie w Art Box Experience, ale najnowsza nawet mnie zaskoczyła rozwiązaniami technologicznymi, tyle tego jest. Sami więc widzicie, że musicie ją zobaczyć.

Wystawa Fridy Kahlo w Art Box Experience. Biografia immersyjna

Zgodnie z podtytułem – „biografia immersyjna” – „Frida Kahlo. Życie ikony” nie jest typową wystawą, nawet jak na wystawy immersyjne, które z gruntu nie są typowe. Jeśli liczycie na zanurzenie się wyłącznie w obrazach Fridy, to za bardzo ich się nie doliczycie. Znaczy obrazy pojawiają się w różnej formie, ale kontekstowo, nie są głównym tematem – głównym tematem jest życie ikony – Fridy. Silnej, wytrwałej, walczącej z przeciwnościami genialnej artystki, kobiety, którą wyprzedzała swoje czasy pod każdym względem. Była kobietą pod względem wizualnym równie charakterystyczną jak jej obrazy. Była ikoną, zanim stało się to modne.

Chyba nie istnieje w tej części Układu Słonecznego – a podejrzewam, że w innej części też nie za bardzo – osoba, która nie wiedziałaby, jak wyglądają brwi Fridy. Ktoś może nie znać daty urodzenia malarki, ale jej wygląd na pewno kojarzy. Zresztą z datą urodzenia to ona akurat kręciła równo: naprawdę urodziła się 6 lipca 1907 r., jednak mówiła, że pojawiła się na świecie w 1910 r., w tym samym, co rewolucja meksykańska. Nie ma co się czepiać, akurat na datę urodzin nie mamy wpływu, a nikt nie zadba o fakty autobiograficzne jak my sami.

Cała wystawa-biografia immersyjna ma bardzo spójną narracja: przez wszystkie sale snuje się opowieść o malarce leniwie i przyjemnie jak leniwa i przyjemna jest sjesta. Już pierwsze pomieszczenie rzuca nas w sam środek świata Fridy – to tu znajduje się domowy meksykański Ołtarz dla Zmarłych, na którym oprócz tradycyjnych czaszek, flory i palących się świec są liczne zdjęcia Fridy. Jakby nie patrzeć – również umarłej.

Multimedialny i multisensoryczny świat Fridy Kahlo

Kolejna sala jest edukacyjna, w której można zapoznać się z biografią artystki, ale dopiero w następnej, trzeciej sali zaczyna się pełna ruchu i kolorów magia. Otóż na ścianach i na interaktywnej podłodze znajdują się wszystkie symbole, bez których Frida nie byłaby Fridą. To znaczy kimś na pewno by była, ale nie Fridą Kahlo. Stąd te wszystkie kwiatki, czaszki, motyle, ptaszki, arbuzy oraz przeurocze małpki śmigające za naszymi plecami oraz pod stopami. Jesteśmy kompletnie zanurzeni w świecie Fridy, a w dodatku wszystko się rusza, przemieszcza, żyje. To chyba najbardziej instagramowe miejsce na całej wystawie!! Tu nie da się zrobić średniego ujęcia, każde wychodzi bombowe.

W czwartej sali znajdują się dwie fantastyczne prace – wstrząsająca projekcja stereoskopowa „Chwila” (2D), którą trzeba obejrzeć w specjalnych trójwymiarowych okularach, ukazująca moment wypadku Fridy, gdy w drobny mak rozpryskuje się nie tylko jej kręgosłup, ale i cały dotychczasowe życie, a sama Frida staje się krucha jak porcelana.

Druga praca to „Sen”, bardzo efektowna multimedialna, rozkwitająco-pączkująca instalacja. W jej centrum, tak jak w centrum życia Fridy, jest łóżko z nią, z którego to łóżka, niczym organy połączone układem krwionośnym albo pączki połączone łodygami, odchodzą odnogi do dynamicznych, przechodzących jedne w drugie pulsujących obrazów. Wszystko pozostaje w symbolice typowej dla świata Fridy – od płodów przez piersi z obrazu „Strzaskana kolumna” po ślimaki. A cała instalacja raz staje się właśnie wielkim układem krwionośnym, a po chwili równie wielką rośliną. Tak wielką, jak wielką artystką była Frida.

Kolory, kolaże ze zdjęć i elementów z obrazów Fridy Kahlo, animacje i inne atrakcje. Pokaz audiowizualny

Piąta sala to La Rosita, czyli Bar Pulquería La Rosita, w którym Kahlo prowadziła zajęcia ze studentami malarstwa. Można usiąść na ławie i pokolorować portret Fridy, który potem pojawi się w animowanej formie na murze, znaczy ścianie La Rosity. Poczujcie się jak studenci Fridy, którzy malowali murale.

Natomiast szósta sala to serce wystawy: 30-minutowy pokaz audiowizualny rozgrywający się… wszędzie. Całe pomieszczenie, łącznie z podłogą, wciąga nas w losy i świat Fridy od jej narodzin przez edukację, poznanie Diega Rivery, podróże po świecie, macierzyńską tragedię aż po globalną karierę. Razem z nią studiujemy, przebywamy w środku Casa Azul, lądujemy samolotem w Europie i tak dalej.

Każdy z wizualnych epizodów biografii dosłownie „atakuje” nas ze wszystkich stron, np. gdy lecimy samolotem, na ścianach i pod stopami znajdują się chmury, kiedy indziej cała podłoga staje się trawnikiem, częścią bujnego ogrodu, w San Francisco podmywają nas fale, a w Nowym Jorku na podłodze pojawiają się przejścia dla pieszych, a także… dolary, bo, jak wiadomo, za czasów Rockefellera (który również się pojawia), pieniądze dosłownie leżały na ulicy.

Kolory, animacje, kolaże, przejścia, zbliżenia, zdjęcia, elementy z obrazów Fridy Kahlo, symbole charakterystyczne dla danego epizodu w biografii – to wszystko nas otacza. To jest tak żywy i dynamiczny spektakl, że nawet ja się poddaję, bo słowa do końca go nie oddadzą. Po prosto obejrzyjcie moje zdjęcia.

Sens VR. Frida Kahlo w wirtualnej rzeczywistości

W ósmej, ostatniej sali, oprócz tego, że do podziwiania są kreacje Fridy Kahlo jako ikony mody (już w 1937 r. trafiła na okładkę „Vogue’a”!!), przede wszystkim musicie wejść do fotobudki i wyjść z autoportretem w stylu Fridy. Dzięki owej fotobudce, a właściwie dzięki znajdującej się w niej interaktywnej instalacji będącej połączeniem generatywnego algorytmu kolażu i sieci neuronowej (tak, wiem, jak to brzmi) uzyskujecie swoje zdjęcie złożone z elementów charakterystycznych dla twórczości artystki. A ze jest nieskończona liczba kombinacji, to nie ma takiej opcji, żeby wyszły dwa takie same portrety. Zresztą – sami oceńcie. Nic dwa razy się nie zdarza, a cztery to już tym bardziej nie.

Nie to, że jestem nieprzytomna i ominęłam w opisie siódmą salę z 10-minutowym seansem VR, w życiu. Wiecie, że jak normalnie jestem wygadana i rozpisana, to w przypadku tej sali mam największy problem, jak do do końca ubrać ją w zdania, bo nawet nie mogę ubrać jej w obrazy. Jak pokazać ową salę VR, gdzie wygodnie siadacie na fotelach, a cała akcja dzieje się przed Waszymi oczami, ale tylko wtedy, gdy macie założone okulary do wirtualnej rzeczywistości. Nie można zrobić zdjęć czy nakręcić filmiku z tego seansu, a zaprawdę powiadam Wam, że jest on obłędny.

W kilku słowach: przed Wami pojawia się śpiewajace wcielenie Fridy Kahlo, któremu akompaniuje zespół mariachi z maskami-czaszkami. Musicie się rozejrzeć, żeby dostrzec wszyskich muzyków. Pamiętajcie, że w wirtualnej rzeczywistości trzeba zachowywać się jak w „rzeczywistej” rzeczywistości – obracajcie się na krześle, zadzierajcie głowę do góry, schylajcie i tak dalej, żebyście jak najpełniej zobaczyli 360 stopni imprezy. W „rzeczywistej” rzeczywistości też raczej nie chodzicie jak mumia, patrząc tylko w jeden punkt przed siebie. No chyba, że ktoś chodzi, to przepraszam, nie doceniłam wpływu starożytnego Egiptu na Tik-Toka.

Życie życiem Fridy Kahlo

W każdym razie zaraz po owym koncercie stajecie się Fridą Kahlo i zaczynacie widzieć wszystko jej oczami. Może to sen Fridy, może to Wam się śni, że jesteście Fridą – nie ma to znaczenia. Nagle lądujecie w łóżku w jej pokoju. Na lewo jest toaletka z dopiero co odłożonym do popielniczki dymiącym papierosem, dalej okno (pamiętajcie o obracaniu się lewo, prawo, tył, góra, dół), nagle łóżko zaczyna unosić się i wylatuje przez okno. Lecicie przez dziedziniec Casa Azul, mijacie słynne schody, bramę i ruszacie nad budynkami Coyoacán. Koniecznie rozglądajcie się, żeby nie ominęły Was takie smaczki jak np. kino, w którym gramy jest film… „Życie ikony”. To dopiero incepcja.

Po czym łóżko zaczyna unosić się coraz wyżej i wyżej, aż trafia między gigantyczne arbuzy (w końcu to sen Fridy). A później nagle lądujecie w jeszcze innej przestrzeni, ale to już nie powiem Wam jakiej, bo nie będzie niespodzianki.

Mam dla Was przykładową klatkę z tego seansu – na podstawie właśnie takich specjalnie wykrzywionych klatek tworzy się film VR. Chociaż z przyczyn oczywistych nie odda ona wrażeń, poprosiłam Art Box Experience o surowy, przedprodukcyjny materiał 2D, żebyście chociaż mogli sobie wyobrazić, co Was czeka.

UWAGA!! Osoby Z LĘKIEM WYSOKOŚCI powinny uważać, bo, gdy spojrzy się na dół, ma się wrażenie, jakby ziemia była kilkadziesiąt metrów niżej. Tak że rozważcie, czy akurat ta część wystawy jest dla Was odpowiednia.

Wystawa immersyjna. Totalne zanurzenie w Art Box Experience

Nie napisałam najważniejszego!! Ponieważ to wystawa immersyjna, wrażenie immersji, zanurzenia w świecie Fridy gwarantują dźwięki i fenomenalnie dobrana nowo skomponowana meksykańska muzyka, w tym starsze hiciory takie jak moja ukochana „La Bruja”, chodziłam i nuciłam ją jeszcze długo po opuszczeniu Art Box Experience.

Mogłabym pisać i pisać o tej wystawie, bo pasjami kocham takie współczesne, inne sposoby opowiadania o życiu i sztuce, wciągają odbiorców jak bagna na Florydzie. Jestem bardzo szczęśliwa, że żyjemy w czasach, kiedy technologia daje nam jeszcze więcej możliwości niż sto lat temu dźwięk w kinie, a kto wie, co będzie za rok, jedna AI może wie. Jednak jeszcze szczęśliwsza jestem, że mogłam objąć patronat nad tak świetną wystawą – biografią immersyjną. Takiej narracji to się nie spodziewałam.

***

A na wernisażu wystąpiłam w kreacji z Fridą oraz w meksykańskim wianku, bardziej Fridowa już być nie mogłam.

Macie czas na „vamos” aż do czerwca, obwieszcza dumny i szczęśliwy patron medialny.

PS Widocznych na niektórych zdjęciach stolików i krzeseł już nie ma – po prostu kompletowałam materiał podczas oprowadzania Pana Ambasadora Meksyku i dyplomatów, dla których były przygotowane owe siedziska.